Chế độ ăn khi bị suy giãn tĩnh mạch

1. Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng khi bị suy giãn tĩnh mạch

Giãn tĩnh mạch (suy giãn tĩnh mạch) là các tĩnh mạch giãn to, xoắn, thường xuất hiện nhiều nhất ở bề mặt da ở chân và đùi, tạo ra màu xanh tím.

Dấu hiệu của bệnh tĩnh mạch, giãn tĩnh mạch và tĩnh mạch mạng nhện xảy ra khi các tĩnh mạch khỏe mạnh chứa quá nhiều máu do tuần hoàn kém. Giãn tĩnh mạch thường gặp nhất ở phụ nữ từ 50 tuổi trở lên nhưng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi. Chúng có thể xuất hiện do nhiều yếu tố khác nhau như:

• Thai kỳ.
• Mãn kinh.
• Béo phì.
• Người đứng hoặc ngồi nhiều trong thời gian dài.
• Tiền sử gia đình mắc bệnh giãn tĩnh mạch hoặc bệnh tĩnh mạch.
• Tuần hoàn kém.

Triệu chứng nổi bật nhất của chứng giãn tĩnh mạch là tĩnh mạch nổi cục và xoắn trên bề mặt da. Các triệu chứng phổ biến khác bao gồm: Chân đau nhức, nặng nề và khó chịu; Bàn chân và mắt cá chân bị sưng; Người bệnh hay bị chuột rút cơ bắp; Da khô và thay đổi màu sắc ở chân.

Theo các chuyên gia của Viện Tĩnh mạch Australia, những gì chúng ta ăn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và điều đó cũng đúng đối với sức khỏe tĩnh mạch. Một số thực phẩm rất tốt để làm giảm các triệu chứng giãn tĩnh mạch và giữ cho các tĩnh mạch khác khỏe mạnh, trong khi những thực phẩm khác có thể làm tình trạng tĩnh mạch trở nên trầm trọng hơn.

Ăn một chế độ ăn nhiều chất xơ, tránh dư thừa muối, giữ nước tốt và duy trì cân nặng khỏe mạnh đều sẽ có tác động tích cực đến cả sức khỏe mạch máu và sức khỏe tổng thể.

Ngoài ra, giống như bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể, có một số loại thực phẩm có hại cho tĩnh mạch như ăn quá nhiều đường, muối, chất béo chuyển hóa và rượu có thể dẫn đến tích tụ mảng bám, giữ nước và tuần hoàn chậm, làm tăng căng thẳng cho tĩnh mạch.

2. Các dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe tĩnh mạch

Theo các chuyên gia về chăm sóc tĩnh mạch tại Trung tâm Phục hồi Tĩnh mạch Hoa Kỳ (CVR): Một trong những cách tốt nhất để tăng cường sức khỏe tĩnh mạch tối ưu là áp dụng một chế độ ăn uống cân bằng đủ các vitamin và chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể cần để ở trạng thái tốt nhất. Ngoài chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục nhiều, chất xơ và các vitamin cụ thể như E, B, C, K và D đã được chứng minh là giúp ích cho sức khỏe tĩnh mạch.

Chất xơ

Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn ít chất xơ không tốt cho tĩnh mạch của bạn. Khi không nhận đủ chất xơ, bạn có thể bị táo bón, làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch ở chi dưới và bụng. Chất xơ (mặc dù không ảnh hưởng trực tiếp đến tĩnh mạch) cũng là một sự bổ sung tuyệt vời vì nó giảm thiểu căng thẳng cho tĩnh mạch ở bụng.

Vitamin E

Vitamin E là một chất dinh dưỡng thiết yếu đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của máu, tuần hoàn, thị lực, não và da. Nó chứa các đặc tính chống oxy hóa phức tạp. Mặc dù các loại vitamin không kê đơn là lựa chọn tốt nhất để đảm bảo tiêu thụ nhiều loại vitamin thiết yếu này nhưng việc chọn thực phẩm có nồng độ cao có thể có lợi cho sức khỏe tĩnh mạch và sức khỏe tổng thể.

Một số nguồn vitamin E tự nhiên tốt nhất bao gồm:

• Quả hạnh
• Đậu phộng
• Trái bơ
• Cá hồi
• Cải rổ, rau chân vịt, ớt chuông đỏ
• Mầm lúa mì

Vitamin B-Complex

Vitamin B phức hợp là nhóm vitamin B giúp lưu thông máu, đặc biệt đối với những người có tiền sử gia đình bị huyết khối hoặc giãn tĩnh mạch. Các vitamin B hiệu quả nhất cho chứng rối loạn tĩnh mạch là vitamin B6 và B12. Cả hai đều giúp loại bỏ lượng homocysteine dư thừa, một loại acid amin có liên quan trực tiếp đến quá trình đông máu. Khi được tìm thấy quá mức trong cơ thể, nó có thể khiến máu không đông lại đúng cách. Vitamin B3 giúp cải thiện lưu thông máu tổng thể trên toàn bộ cơ thể.

Mặc dù bạn có thể tăng lượng vitamin B hấp thụ bằng cách bổ sung hàng ngày nhưng vitamin B có thể được tìm thấy tự nhiên trong một số thực phẩm như:

• Bít tết nạc
• Trứng
• Cá
• Quả hạnh
• Gạo lứt
• Hạt hướng dương
• Bông cải xanh, rau chân vịt
• Trái bơ, chuối, đậu lăng

Vitamin C

Vitamin C hay acid ascorbic, là một chất chống oxy hóa thiết yếu được tìm thấy phổ biến nhất trong các loại trái cây họ cam quýt. Nó đóng một vai trò trong các chức năng cơ thể khác nhau, bao gồm chữa lành vết thương và hấp thụ sắt. Một chức năng quan trọng cần lưu ý là sự liên kết của vitamin C với việc sản xuất elastin và collagen, những chất rất quan trọng đối với độ đàn hồi của tĩnh mạch. Vitamin C là một trong những yếu tố tự nhiên tốt nhất giúp cải thiện tuần hoàn máu kém. Nó giúp xác định và chữa lành các tĩnh mạch bị tổn thương trên khắp cơ thể.

Có nhiều cách khác nhau để tiêu thụ vitamin C một cách tự nhiên, bao gồm cả việc tiêu thụ:

• Rau cải xoăn
• Trái cây họ cam quýt
• Dâu tây
• Quả dứa
• Bông cải xanh, bắp cải mầm Brussel
• Ớt chuông, ớt trái cây

Vitamin K

Vitamin K là chất chống đông máu giúp ngăn ngừa cục máu đông hình thành và giữ cho máu chảy trơn tru trong tĩnh mạch. Các dạng bổ sung có thể được dùng bằng đường uống hoặc bôi tại chỗ vào vùng bị ảnh hưởng. Nếu muốn bổ sung vitamin K vào chế độ ăn uống của mình một cách tự nhiên, hãy cân nhắc bổ sung các loại thực phẩm sau vào chế độ ăn uống của mình:

• Bông cải xanh
• Hạt mù tạt
• Bắp cải mầm Brussel
• Quả bí ngô

Vitamin D

Thường được gọi là “vitamin ánh nắng”, vitamin D có những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe tĩnh mạch và tuần hoàn. Nó hoạt động bằng cách giúp giữ cho tĩnh mạch và động mạch đủ lỏng để quản lý lưu lượng máu ổn định, khỏe mạnh. Vitamin D cũng giúp cải thiện sức khỏe mạch máu và giảm huyết áp. Vitamin này có thể được tiêu thụ ở dạng bổ sung hoặc tìm thấy trong lòng đỏ trứng, cá hồi, cá kiếm, cá mòi, cá ngừ, ngũ cốc, gan bò, sữa tăng cường vitamin D…

Ngoài thực phẩm, bạn cũng có thể nhận được một lượng vitamin D tốt bằng cách đứng dưới nắng trong vài phút. Chỉ cần đảm bảo là trước 10 giờ sáng hoặc sau 4 giờ chiều để bảo vệ làn da của bạn.

Có nên uống vitamin để ngăn ngừa chứng giãn tĩnh mạch?

Trước khi thêm muốn vitamin hoặc các chất bổ sung khác vào chế độ ăn uống hàng ngày, điều cần thiết là phải tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia về tĩnh mạch để xác định liều lượng và cách thực hiện thích hợp dựa trên tình trạng sức khỏe và thể chất riêng của mỗi cá nhân.

3. Gợi ý một số món ăn cho người bị giãn tĩnh mạch

Hạnh nhân, yến mạch và hạt chia

Hãy thử bắt đầu buổi sáng với một bát bột yến mạch rắc hạt chia và hạnh nhân cắt lát. Những thực phẩm này đều có ít nhất 10 g chất xơ trên 100g, trong đó hạt chia chứa tới 34 g.

Salad ớt chuông, ớt trái cây và các loại rau lá xanh đậm

Bạn có thể cắt những thứ này thành món salad cùng với một số loại trái cây và rau khác để tăng lượng vitamin C. Vitamin này giúp cơ thể sản xuất collagen và đàn hồi, là những khối xây dựng chính của thành tĩnh mạch và rất cần thiết để giữ cho chúng khỏe mạnh và linh hoạt. Thành tĩnh mạch càng chắc chắn thì khả năng chống phồng lên của chúng càng cao.

Salad hoặc sinh tố trái cây

Trái cây như: ổi, dâu tây và đu đủ có hàm lượng vitamin C rất cao. Trên thực tế, chỉ một cốc chứa hơn 90 mg, toàn bộ lượng khuyến nghị hàng ngày của người lớn.

Chúng cũng có nhiều chất chống oxy hóa. Một số nghiên cứu cho thấy những người bị giãn tĩnh mạch bị ảnh hưởng bởi stress oxy hóa. Nói một cách đơn giản, stress oxy hóa là khi bạn có quá nhiều gốc tự do trong cơ thể và không có đủ chất chống oxy hóa để cân bằng chúng. Kết quả là, các gốc tự do, vốn rất cần thiết trong việc chống lại mầm bệnh, thay vào đó có thể bắt đầu tấn công các cấu trúc protein của cơ thể (như collagen và đàn hồi).

Chất chống oxy hóa cũng được cho là có đặc tính chống viêm, có khả năng làm giảm sự xuất hiện của chứng giãn tĩnh mạch và sưng tấy liên quan. Vì vậy, hãy làm sinh tố ổi, dâu tây và đu đủ hoặc cắt chúng thành món salad trái cây.

Trà xanh và gừng

Trà xanh và gừng tăng cường tuần hoàn. Chúng cũng giúp phá vỡ fibrin, một hợp chất có thể gây tắc nghẽn một phần trong tĩnh mạch. Với lưu lượng máu được cải thiện và ít rào cản hơn, công việc của tĩnh mạch sẽ dễ dàng hơn một chút.

Bơ, hạt hướng dương và quả phỉ

Những thực phẩm này có nhiều vitamin E mang đặc tính chống oxy hóa để giảm sưng và bảo vệ bạn chống lại các gốc tự do, làm cho các tế bào máu khó dính vào nhau hơn, cải thiện tuần hoàn và giúp tránh nguy cơ huyết khối nguy hiểm (cục máu đông).

Trứng, cá và đậu nành

Vitamin D rất cần thiết để giúp tĩnh mạch thư giãn và co lại cũng như giữ cho các cơ hỗ trợ chúng khỏe mạnh.

Lòng đỏ trứng và các loại cá béo như cá hồi, cá mòi và cá trích có hàm lượng vitamin này cao tự nhiên. Nhưng nếu không thể ăn các sản phẩm từ động vật thì việc bổ sung đủ vitamin D có thể hơi khó khăn. Bạn có thể lựa chọn các sản phẩm tăng cường vitamin D như sữa đậu nành hoặc thêm nhiều nấm hơn vào chế độ ăn uống của mình. Mặc dù những loại này chứa vitamin D2 kém hiệu quả hơn (so với D3 có trong các sản phẩm động vật) nhưng chúng cũng giúp tăng mức vitamin D tổng thể.

Sữa

Sữa hoàn toàn tốt với liều lượng nhỏ nhưng quá nhiều có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và gây táo bón, có khả năng làm trầm trọng thêm các triệu chứng giãn tĩnh mạch.

Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng nếu bạn có thể uống sữa thì không nên cắt bỏ hoàn toàn sữa khỏi chế độ ăn uống của mình. Khi nói đến tĩnh mạch, các sản phẩm từ sữa đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ tăng huyết áp. Và ngoài chứng giãn tĩnh mạch, các sản phẩm từ sữa còn cung cấp nguồn canxi dễ hấp thụ, rất quan trọng cho sức khỏe của xương.

Sô cô la đen

Sô cô la đen có lượng chất xơ (11%), chất chống oxy hóa và flavonoid khá cao. Một số nghiên cứu cho thấy sô cô la đen cũng có thể làm giảm huyết áp, do đó làm giảm căng thẳng cho các tĩnh mạch khỏe mạnh và bị giãn.

Tuy nhiên, sô cô la đen cũng có đường và lượng calo khá cao. Để tránh căng thẳng liên quan đến cân nặng đối với chứng giãn tĩnh mạch, tốt nhất nên tiêu thụ ở mức độ vừa phải.

4. Thực phẩm có hại cho người bị giãn tĩnh mạch

Thức ăn nhanh

Hầu hết các loại thức ăn nhanh đều chứa lượng chất béo chuyển hóa và natri cao. Mặc dù không cần phải loại bỏ chúng hoàn toàn khỏi chế độ ăn kiêng của mình nhưng các chuyên gia về tĩnh mạch khuyên bạn chỉ nên thỉnh thoảng ăn.

Chất béo chuyển hóa làm tăng mức cholesterol, theo thời gian, cholesterol cao gây ra mảng bám tích tụ trong động mạch, làm chậm quá trình lưu thông. Và lưu thông càng chậm thì cơ thể càng khó di chuyển máu ra khỏi tĩnh mạch bị tắc nghẽn, các triệu chứng có thể trở nên trầm trọng hơn. Tuần hoàn kém cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về da liên quan đến chứng giãn tĩnh mạch như bệnh chàm giãn tĩnh mạch, vì các mô da không nhận được oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để duy trì sức khỏe.

Thịt chế biến

Natri làm tăng khả năng giữ nước và khiến máu đặc hơn và khó di chuyển qua tĩnh mạch hơn. Do đó, nó có thể làm tình trạng sưng tấy trầm trọng hơn và ảnh hưởng hơn nữa đến quá trình lưu thông.

Xúc xích, thịt xông khói và các loại thịt nguội có hàm lượng natri cao dó đó nên hạn chế, hãy ưu tiên các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và uống nhiều nước.

Rượu bia

Nồng độ cồn trong máu càng cao thì quá trình lưu thông càng trở nên chậm chạp. Nếu bạn muốn uống một vài ly, hãy đảm bảo rằng bạn cũng uống đủ nước để cân bằng.